بیانیۀ شورای همآهنگی نمایندگی های دیپلوماتیک وقونسلی جمهوری اسلامی افغانستان درمورد دوسالگی غصب قدرت توسط طالبان
امروز دو سال از غصب قدرت در افغانستان توسط طالبان به عنوان یک رویداد غم انگیز سپری می گردد. طالبان در این دو سال کشور و مردم را به یک مسیر تاریک و خطرناک سوق داده اند، که با عمیق ترین بحران انسانی، وضعیت اقتصادی نگرانکننده، نقض شدید حقوق بشر، افزایش تهدید تروریزم بینالمللی، و بی ثباتی سیاسی همراه می باشد. این عوامل منجر به فرار مغزها گردیده و شمار زیادی از مردم افغانستان را مجبور کرده است تا کشور شان را ترک و به خارج از کشور پناه ببرند.
در دو سال گذشته، جامعۀ جهانی به امید اینکه گروه طالبان به تعهدات شان عمل خواهند کرد، به تعامل شان با این گروه ادامه دادند. متأسفانه وضعیت در افغانستان همچنان به وخامت گراییده و مشکلات و چالش های مردم افغانستان عمیق تر و بیشتر گردیده است. چنانچه زنان و دختران از حق تحصیل، اشتغال، دسترس ی به عدالت و آزادی های اساس ی کماکان محروم بوده و با حذف گسترده و عمدی از لایههای مختلف جامعه و تبعیض سیستماتیک، که آپارتاید جنسیتی تلقی می گردد، مواجه اند.
همان طوریکه در گزارش گزارشگر ویژۀ سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در افغانستان تسجیل یافته است: “در هیچ جای دنیا به اندازۀ افغانستان نقض گسترده، سیستماتیک و فراگیر به حقوق زنان و دختران صورت نگرفته است.” علاوه براین، بازداشت های خودسرانه و قتل های هدفمند فراقانونی در مناطق مختلف کشور توسط گروه طالبان همچنان ادامه دارند.
در حالیکه وضعیت بشری در افغانستان وخیم تر شده است؛ فقدان حاکمیت قانون در افغانستان اکنون منجر به افزایش تهدید تروریزم بین المللی گردیده است. گزارش ماه جون ۲۰۲۳ سازمان ملل متحد به افزایش حضور گروههای تروریستی بینالمللی در افغانستان توأم با پیوند قوی و مستمر بین طالبان و این گروه ها اشاره می کند، که به این اساس “خطر تروریزم هم در افغانستان و هم در منطقه در حال افزایش است.” در همین حال، طالبان به صورت مکرر هرگونه مذاکره ای معنادار با نیروهای سیاس ی و اجتماعی را برای یافتن راه حل سیاسی همه جانبه و تشکیل ساختار فراگیر، قانونی و پاسخگو؛ به عنوان بهترین روش برای ایجاد ثبات در کشور، رد کرده اند و بر خلاف خواست و آرزوی مردم، بر حاکمیت تک گرا و خشونت گرای خویش تأکید دارند.
وخامت اوضاع سیاس ی، اقتصادی، امنیتی و بشری مبین آن است که علیرغم مدارا و تعامل بین المللی با طالبان، این گروه نتوانسته یا نمی خواهد به تعهدات خود عمل نماید.
بنابراین، دو سال بعد از غصب قدرت توسط طالبان، اکنون این فرصت برای جامعۀ جهانی فراهم گردیده است تا در مورد چگونگی تعامل خویش با طالبان و تأثیر آن بر اقدامات این گروه در رابطه با خواسته ها و انتظارات مردم تأمل و بازنگری نمایند. چنین بازنگری مستلزم تغییر در رویکرد جامعۀ بینالمللی در قبال افغانستان در راستای ایجاد تحول مثبت در وضعیت موجود می باشد.
ما بر موارد ذیل در چارچوب یک رویکرد جدید بین المللی تأکید می نماییم:
- ما از جامعۀ بینالمللی میخواهیم که موقف واحد شان را در رابطه با عدم شناسایی و تعامل بیقید و شرط با طالبان همچنان حفظ نمایند؛
- همآهنگی و ایجاد اجماع در تلاشهای بینالمللی برای آغاز یک پروسۀ سیاس ی از طریق گفتمان معتبر ملی تحت نظارت سازمان ملل متحد،بااشتراکتمامافغانها،بهخصوصنیروهایسیاس یدموکرات،جامعۀمدنی،نمایندگانزنانوجوانان،احزابسیاس ی با هدف سوق دادن کشور به سوی یک نظام قانونی، منتخب و جوابگو، که بازتاب دهنده حقوق و ارادۀ مردم افغانستان باشد؛
- ما از جامعۀ جهانی می خواهیم، که تعامل خویش را با نیروهای سیاس ی و دموکراتیک افغانستان به میزان قابل توجه افزایش دهند و از انسجام و همگرایی آنها در چارچوب یک برنامۀ سیاس ی مشترک ملی، که بر اساس منافع ملی مردم افغانستان استوار باشد، حمایت نمایند؛
- لزوم اتخاذ اقدامات جدید در راستای نظارت، تحقیق و حصول اطمینان از پاسخگویی در مورد نقض حقوق بشر در افغانستان: نقض حقوق اساس ی زنان و دختران افغانستان باید توسط جامعۀ جهانی به عنوان آپارتاید جنسیتی به رسمیت شناخته شود. علاوه بر این، لازم است تا زمینه های بیشتری برای توانمند سازی زنان فراهم شود؛
- نقش سازمان ملل متحد در ایجاد و تحکیم اجماع بین المللی در مورد افغانستان باید تقویت یابد. چنانچه برگزاری کنفرانس سازمان ملل متحد در دوحه در ماه می سال روان با حضور سرمنش ی سازمان ملل متحد، نمایندگان خاص کشورهای منطقه و جامعۀ بین المللی نخستین قدم مهم در این راستا تلقی می گردند. این ابتکار باید تسریع یابد و به ایجاد یک “نقشه راه سیاسی” برای دستیابی به یک راه حل سیاسی جامع در کشور کمک نماید؛
- کمک های بشردوستانه برای رفع نیاز های فوری و نجات جان مردم افغانستان باید افزایش یافته و مؤثریت این کمک ها باید تضمین گردد. گزارشهای در مورد کاهش نسبی کمک های بشردوستانه در چنین وضعیت نگران کننده است. همچنین باید مکانیزم هایی ایجاد شوند تا اطمینان حاصل شود که این کمک ها منحرف نشده و از آنها سوء استفاده صورت نمی گیرد؛
- اتخاذ تدابیر همآهنگ و مؤثر برای مقابله با تهدید های جدی ناش ی از حضور گروههای مختلف تروریستی خارجی و نیز تولید و قاچاق مواد مخدر، که برای افغانستان، منطقه و جامعۀ جهانی یک تهدید امنیتی مهم محسوب می گردد.
نمایندگی های دیپلوماتیک و قونسلی جمهوری اسلامی افغانستان همچنان متعهد و مصمم اند که نیازهای جامعۀ رو به رشد افغان های مقیم خارج را از جمله از طریق ارائه خدمات مهم و اساسی قونسلی به گونۀ مستمر برآورده سازند.
علاوه بر این، ما در همکاری نزدیک با کشورهای میزبان، سازمان های بین المللی، دوستان افغانستان و افغان های مقیم در سرتاسر جهان در راستای غلبه بر بحران عمیق بشری در کشور، دسترسی به صلح واقعی، و رسیدن به یک افغانستان دموکراتیک، با ثبات و یک پارچه، متعهد می باشیم.
ما یکبار دیگر از تمامی دوستان و شرکای بین المللی افغانستان در سرتاسر جهان به خاطر تعهد و حمایت مستمرشان از مردم افغانستان، که در سخت ترین روزهای تاریخ خویش قرار دارند، اظهار امتنان می نماییم.