نگاهی گذرا به تاریخچه روابط افغانستان و سویدن

روابط دیپلماتیک سویدن با افغانستان

اوقات کاری
دوشنبه 09:00 - 16:00
سه شنبه 09:00 - 16:00
چهارشنبه 09:00 - 16:00
پنجشنبه 09:00 - 16:00
جمعه 09:00 - 14:00
شنبه بسته
یکشنبه بسته
روابط دیپلماتیک سویدن با افغانستان

روابط دیپلماتیک سویدن با افغانستان به بیش از ۸۰ سال پیش باز می گردد. در ابتدا٬ این روابط از طریق سفارت سویدن در ماسکو و سپس تهران مدیریت می شد. اما پس از تهاجم شوروی به افغانستان در سال ۱۹۷۹ این روابط به حالت تعلیق در آمد. از سال ۲۰۰۲ پوشش دیپلماتیک افغانستان از طریق اعتبار نامه سفیر سویدن در اسلام آباد پاکستان از سر گرفته شد.

سفارت سویدن در کابل

سویدن در سال ۲۰۰۸ سفارت خودرا در کابل افتتاح کرد. بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴، یک دفتر نمایندگی از سوی سویدن در مزار شریف، واقع در شمال أفغانستان نیز، فعالیت داشت. پس از تسلط طالبان در آگوست ۲۰۲۱، سفارت سویدن از کابل به استکهلم منتقل شد ودر آگوست ۲۰۲۴ به طور رسمی تعطیل گردید.

سفارت افغانستان در استکهلم

افغانستان سفارتش را برای تقویت روابط سیاسی و قونسلی با سویدن در سال ۲۰۱۴ در استکهلم افتتاح کرد. پس از تسلط طالبان فعالیت سفارت با مدیریت دیپلماتهای جمهوری اسلامی افغانستان برای ارایه خدمات٬ بخصوص خدمات و تسهیلات قونسلی ادامه دارد.

روابط اولیه (دهه ۱۹۴۰–۱۹۷۰)

سویدن و افغانستان در دهه ۱۹۴۰ روابط دیپلماتیک خود را به طور رسمی از طریق سفارتهای سویدن در مسکو و تهران برقرار کردند. در دهه ۱۹۸۰، سازمان‌های غیردولتی سویدنی مانند کمیته سویدن برای افغانستان (SCA) فعالیت‌های بشردوستانه را در بخشهای مختلف در افغانستان آغاز کردند. این کمیته با ۸۰۰۰ کارمند که ۹۹٪ آن از میان مردم افغانستان استخدام شده اند٬ از بزرگترین نهادهای کمک رسان در افغانستان است. کمیته سویدن برای افغانستان طبق اساسنامه اعلامی اش٬ از نظر سیاسی و مذهبی بی طرف است و هدف آن کمک به افغانستان برای تبدیل شدن به یک کشور صلح آمیز و باثبات است که در آن حقوق بشر رعایت شود.

تهاجم شوروی و حمایت بشردوستانه سویدن (دهه ۱۹۸۰–۱۹۹۰)

در طول دوران اشغال افغانستان توسط شوروی (۱۹۷۹–۱۹۸۹)، سویدن در کنار مردم افغانستان ایستاد و روابط دیپلماتیک خود را با حکومت کابل به حالت تعلیق در آورد و نقش سیاسی فعالی در افغانستان نداشت، اما کمک‌های بشردوستانه زیادی به مردم افغانستان ارائه داد. کمیته سویدن برای افغانستان در سال ۱۹۸۰ تأسیس شد و به یکی از بزرگترین سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی تبدیل شد که بر آموزش، صحت و توسعه روستایی در افغانستان تمرکز داشت. با این حال، در سال‌های اخیر به دلیل سیاست‌های سخت‌گیرانه طالبان، فعالیت‌های این کمیته محدود شده است.

دوران پس از طالبان و مشارکت نظامی سویدن (۲۰۰۱–۲۰۲۱)

پس از سقوط رژیم طالبان واستقرار دولت جمهوری اسلامی افغانستان در سال ۲۰۰۱، سویدن ۹۵۰۰ نفر نیروی نظامی را در جمع نیروهای کمک امنیتی بین‌المللی ناتو (ISAF) و ماموریت قاطع (Resolute Support) به أفغانستان اعزام کرد که عمدتاً در شمال افغانستان مستقر بودند. در این دوران، سویدن بر کمک‌های بشردوستانه، ترویج دموکراسی وحقوق زنان در افغانستان تمرکز داشت.

بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۲، سویدن کشور رهبری‌کننده تیم بازسازی ولایتی (PRT) در مزار شریف، واقع در شمال افغانستان، بود. این مسئولیت شامل تأمین امنیت در یک منطقه جغرافیایی وسیع بود که چهار ولایت شمال را در بر می‌گرفت.
در طول این سال‌ها، تلاش‌های متعددی برای ایجاد یک رویکرد هماهنگ‌تر از سوی سویدن در افغانستان صورت گرفت که شامل هر دو بخش نظامی و غیرنظامی می‌شد. در سال ۲۰۱۰، سویدن یک نهاد غیرنظامی را در چارچوب تیم بازسازی ولایتی در مزار شریف ایجاد کرد که به نام نماینده ارشد غیرنظامی (SCR) شناخته می‌شد. این نماینده قرار بود از سال ۲۰۱۲، رهبری تلاش‌های کلی سویدن در شمال افغانستان را بر عهده بگیرد.
بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴، تیم بازسازی ولایتی (PRT) به یک تیم حمایت از انتقال (TST) تبدیل شد که هدف آن تسهیل روند انتقال مسئولیت‌های امنیتی به مقامات افغانستان بود. سویدن در ماه می ۲۰۲۱، مشارکت خود را در مأموریت حمایت قاطع (RSM) به پایان رساند.

مهاجرت افغان‌ها به سویدن

سویدن به دلیل سیاست‌های پذیرش سخاوتمندانه‌اش در خصوص پناهندگی، به مقصد عمده‌ای برای پناهندگان افغانستان تبدیل شد، به‌ویژه پس از سال ۲۰۱۵ که بسیاری از نوجوانان افغانستان بدون همراه به سویدن پناه بردند. هرچند دولت سویدن در سال‌های بعد سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری در خصوص پناهندگی وضع کرد که منجر به بحث‌هایی درباره اخراج عده ای از مهاجرین افغانستان شد. پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، سویدن اخراج پناهندگان افغانستان‌ را متوقف کرده و کمک‌های بشردوستانه خود را افزایش داد.

تحولات اخیر (۲۰۲۱–۲۰۲۵)

در آگوست ۲۰۲۱، پس از تصرف کابل توسط طالبان، سویدن سفارت خود را در کابل تعطیل کرد. با این حال، سازمان‌های بشردوستانه سویدنی به فعالیت‌های خود در افغانستان ادامه دادند، اگرچه با محدودیت‌هایی از سوی طالبان روبه‌رو شدند. علاوه بر این، سویدن در سال‌های اخیر کمک‌های مالی به پناهندگان افغانستان در کشورهای همسایه مانند ایران و پاکستان نیز ارائه داده است.

مفاهیم کلیدی در روابط سویدن وافغانستان
  1. کمک‌های بشردوستانه: سویدن یکی از بزرگترین اهداکنندگان کمک به افغانستان بوده است که بر آموزش، صحت و حقوق زنان تمرکز دارد.
  2. پناهدگی و مهاجرت: سویدن میزبان جامعه بزرگی از دیاسپورای افغانستان است. به گفته برخی منابع٬ بیش از ۷۹ هزار شهروند افغانستان در سویدن زندگی می کنند که بسیاری از آنها با موفقیت در جامعه سویدن ادغام شده اند و در زمینه های مختلف اقتصادی٬‌شغلی و آموزشی در این جامعه مشارکت دارند.
  3. نظامی و تقویت صلح: در سالهای(۲۰۰۱-۲۰۲۱) که افغانستان در گیر مبارزه و جنگ با تروریسم بود٬ سویدن در عملیات‌های تحت رهبری ناتو مشارکت داشت که عمدتا بر تقویت صلح و امنیت تمرکز داشت.

این روابط نشان دهنده تعهد سویدن به اصول بشر دوستانه و حمایت از مردم افغانستان در بحبوحه بحرانها و تحولات سیاسی است. سویدن با تاکید بر کمک های بشر دوستانه و پذیرش پناهجویان افغان٬ نقش مهمی در حمایت از مردم افغانستان و ترویج صلح و امنیت در منطقه ایفا کرده است.